معرفی و بررسی تحلیلی فیلم «September Says»

«September Says»، اولین فیلم بلند کارگردان یونانی-فرانسوی، آریان لابِد است که اقتباسی درخشان و آزاردهنده از رمان «خواهران» نوشته دیزی جانسون محسوب می‌شود. این فیلم که در سال ۲۰۲۴ اکران شد، با رویکردی متفاوت و فضایی وهم‌آلود، به عمق رابطه پیچیده و درهم‌تنیده دو خواهر نوجوان می‌پردازد. لابِد با زبانی سینمایی که یادآور سینمای موج نو یونان و آثار کارگردانانی چون یورگوس لانتیموس است، مرزهای واقعیت و خیال را محو می‌کند و مخاطب را در هزارتوی ذهنی شخصیت‌ها رها می‌سازد. «September Says» نه تنها یک درام روان‌شناختی است، بلکه عناصر گوتیک و سورئال را نیز در خود جای داده و تجربه‌ای منحصر به فرد و تأمل‌برانگیز را برای بیننده رقم می‌زند.

خلاصه داستان فیلم «September Says»

داستان حول محور دو خواهر نوجوان به نام‌های سپتامبر (با بازی پاسکال کان) و جولای (با بازی میا تاریا) می‌چرخد. آن‌ها در محیطی عجیب و نامتعارف با مادر هنرمند و بی‌قیدشان، شیلا (با بازی راخی تاکرار)، زندگی می‌کنند. رابطه سپتامبر و جولای به شکلی بیمارگونه و وابسته به هم است؛ آن‌ها دنیایی دو نفره و خصوصی برای خود ساخته‌اند که مملو از شوخی‌های درونی، حرکات تله‌پاتیک و وابستگی شدید است. این رابطه پیچیده زمانی وارد مرحله‌ای خطرناک می‌شود که جولای شروع به نشان دادن نشانه‌هایی از استقلال فردی می‌کند. پس از یک حادثه خشونت‌آمیز و مرموز، این خانواده سه نفره به یک خانه دورافتاده در سواحل ایرلند پناه می‌برند. در این محیط منزوی و بسته، لایه‌های پنهان روابطشان آشکار می‌شود و بازی‌های قدرت روان‌شناختی میان خواهران به اوج خود می‌رسد، تا جایی که مرزهای سلامت عقل و واقعیت به چالش کشیده می‌شود.

تحلیل داستان

مضامین کلیدی

• وابستگی متقابل و هویت: اصلی‌ترین موضوع فیلم، تحلیل رابطه ناسالم و چسبیده میان دو خواهر است. فیلم نشان می‌دهد که چگونه یک هویت مشترک و شدید، می‌تواند هویت فردی را از بین ببرد و هر تلاشی برای استقلال را با فروپاشی روانی همراه کند.
• تروما و انزوا: شخصیت‌ها در این فیلم، قربانی تروماهای گذشته و انزوای اجتماعی هستند. آن‌ها در محیطی که مورد قلدری قرار می‌گیرند و توسط جامعه طرد شده‌اند، پناهگاهی در یکدیگر می‌یابند، اما همین پناهگاه به زندانی برای آن‌ها تبدیل می‌شود.
• نوجوانی به مثابه وحشت: فیلم با لحنی سورئال، دوران بلوغ و تغییرات جسمی و روانی را به عنوان یک تجربه هولناک و غیرقابل پیش‌بینی به تصویر می‌کشد، جایی که حتی بدن خود فرد نیز قابل اعتماد نیست.

نمادگرایی و لایه‌های پنهان

آریان لابِد از نمادهای بصری متعددی برای غنی‌سازی داستان استفاده می‌کند. برای مثال، ارجاع بصری آشکار به دوقلوهای فیلم «درخشش» (The Shining) به رابطه وهم‌آلود و ترسناک خواهران اشاره دارد. همچنین، شغل مادر که یک عکاس است، نمادی از نقش او به عنوان یک ناظر منفعل در برابر مشکلات فرزندانش است؛ او به جای حمایت، تنها از آن‌ها عکس می‌گیرد. این نمادگرایی‌ها به عمق بخشیدن به مضامین روان‌شناختی و تاریک فیلم کمک می‌کنند.

ابعاد روان‌شناختی یا اجتماعی

فیلم به طور عمیق به روان‌شناسی خانواده و تأثیر محیط بر شکل‌گیری شخصیت می‌پردازد. رابطه آشفته و بدون نظارت مادر و دخترانش، بستری برای بروز رفتارهای ناهنجار و وابسته به یکدیگر فراهم می‌کند. «September Says» همچنین تصویری از انزوای اجتماعی و تلاش برای بقا در محیطی را نشان می‌دهد که این خانواده را به خاطر سبک زندگی و نژاد متفاوتشان طرد می‌کند. این فیلم نشان می‌دهد که چگونه طرد شدن از سوی جامعه، می‌تواند افراد را به دنیای درونی و آسیب‌زای خودشان پناهنده کند.

تکنیک‌های روایی و بصری

• فیلم‌برداری با فرمت‌های مختلف: فیلم‌برداری با استفاده از فرمت‌های ۱۶ میلی‌متری و ۳۵ میلی‌متری، به فیلم بافتی خاص و سینمایی می‌بخشد که حس نوستالژی، واقعیت و در عین حال وهم‌آلود بودن را منتقل می‌کند.
• استفاده از راوی نامعتبر: بخش‌هایی از داستان از دیدگاهی روایت می‌شود که ممکن است کاملاً قابل اعتماد نباشد، و این امر حس رمزآلود بودن و شک و تردید را در مخاطب تقویت می‌کند.
• طراحی صدا: طراحی صدای فیلم، به خصوص در بخش‌های پایانی، نقش مهمی در ایجاد حس ناراحتی و پریشانی ایفا می‌کند و فضا را برای بیننده به‌شدت ملموس می‌سازد.

نقد و بررسی منتقدان

«September Says» به عنوان یک فیلم اول، با واکنش‌های متفاوتی از سوی منتقدان روبرو شد. بسیاری از منتقدان، جسارت لابِد در پرداختن به یک داستان پیچیده و استفاده از سبک بصری متمایز را ستوده‌اند. اجرای قوی بازیگران اصلی، به‌ویژه میا تاریا و پاسکال کان، به عنوان قلب تپنده فیلم شناخته شده است. با این حال، برخی نیز ساختار روایی غیرخطی و پایان‌بندی مبهم فیلم را نقطه ضعف آن دانسته‌اند. اما در مجموع، فیلم به دلیل اتمسفر متمایز، شخصیت‌پردازی عمیق و رویکرد جسورانه خود به موضوع، یک اثر intriguing و کنجکاوی‌برانگیز محسوب می‌شود.

مشخصات فنی فیلم «September Says»

• کارگردان: آریان لابِد (Ariane Labed)
• نویسنده: آریان لابِد و دیزی جانسون (بر اساس رمان Sisters)
• بازیگران اصلی: میا تاریا (Mia Tharia)، پاسکال کان (Pascale Kann)، راخی تاکرار (Rakhee Thakrar)
• زبان: انگلیسی
• مدت زمان: ۹۸ دقیقه
• تاریخ انتشار: ۲۰۲۴
• پلتفرم‌های پخش: جشنواره کن، جشنواره فیلم لندن

نکات جالب دربارهٔ فیلم

• این فیلم اولین تجربه کارگردانی بلند آریان لابِد، بازیگر شناخته‌شده فیلم‌های موج نوی یونان است.
• لابِد در آثار کارگردانانی چون یورگوس لانتیموس بازی کرده و می‌توان تأثیر سبک سینمایی او را در این فیلم مشاهده کرد.
• فیلم‌برداری کار با دو فرمت مختلف ۱۶ و ۳۵ میلی‌متری انجام شده تا حس و حال بصری خاصی ایجاد کند.
• طراحی صدای فیلم بر عهده جانی بِرن بوده که پیش از این برای فیلم «منطقه مورد علاقه» برنده اسکار شده است.

نتیجه‌گیری

«September Says» فیلمی است که برای علاقه‌مندان به درام‌های روان‌شناختی، سینمای مستقل و آثاری با رویکردی سورئال و نمادین، تجربه‌ای جذاب و متفاوت به ارمغان می‌آورد. این فیلم با تمرکز بر پیچیدگی‌های روابط انسانی و استفاده از تکنیک‌های بصری و روایی منحصربه‌فرد، توانسته اثری تأثیرگذار و به یاد ماندنی خلق کند. با وجود نقدهایی که به آن وارد شده، «September Says» به عنوان اولین تجربه کارگردانی آریان لابِد، نویدبخش آینده‌ای درخشان برای او در عرصه فیلم‌سازی است.

سوالات متداول درباره فیلم «September Says»

فیلم «September Says» در چه ژانرهایی ساخته شده است؟

این فیلم به طور عمده در ژانرهای درام و روان‌شناختی جای می‌گیرد، اما عناصر گوتیک و سورئال نیز به آن اضافه شده است.

آیا فیلم «September Says» مناسب تمام گروه‌های سنی است؟

خیر، به دلیل مضامین بزرگسالانه، نمایش خشونت و صحنه‌های حساس، این فیلم برای تمام گروه‌های سنی مناسب نیست و تماشای آن به بزرگسالان توصیه می‌شود.

فیلم «September Says» شبیه چه فیلم‌هایی است؟

برخی منتقدان فضای فیلم را با آثاری چون «درخشش» (The Shining) از استنلی کوبریک و «بگذار آدم درست وارد شود» (Let the Right One In) مقایسه کرده‌اند، به ویژه به دلیل فضای وهم‌آلود و تمرکز بر روابط غیرعادی.

اگر می‌خواهید در مورد فیلم و داستان‌های آن بیشتر بدانید، می‌توانید این [ویدیو در مورد داستان یک آتش‌نشان زن](https://www.youtube.com/watch?v=S014bLg6e2U) را ببینید. این ویدیو با موضوع آتش‌نشانی، داستانی از نجات و قهرمانی را به تصویر می‌کشد که می‌تواند تکمیل‌کننده بحث درباره داستان و روایت‌گری در فیلم‌ها باشد.